مسائلی که تحت عنوان تشویقهای حمایتی از تولید یا صادرات مطرح میشود نهتنها تشویق نیست بلکه تأکید و تمایل به بازتوزیع رانت در قالب زرورقهای زیبایی به نام مشوقهای صادراتی یا اقتصادی است. تشویقهایی که برای بخشهایی از فعالان اقتصادی نسبت به سایر بخشها قائل بوده-ایم منجر به روی کار آمدن فعالان اقتصادی شده که دستشان به سوی قدرت دراز است و منتظر دریافت امتیاز ویژهای از سوی دولت هستند تا به وسیله این امتیاز، شرایط ویژهای برای کسبوکار و تجارت و صادرات یا واردات و تولید خود تعریف کنند. در واقع این روند را نمیتوان مدل حمایتی نامید، چرا که چیزی جز گداپروری، توزیع رانت و نوچهپروری نیست. با چنین طرحهایی هیچگاه نمیتوانیم انتظار حضور پررنگ و قوی و مستقلی از فعالان اقتصادی در سطح کشور و بینالمللی داشته باشیم.
بیتردید بیشتر از آنکه تمامی فعالان اقتصادی در رشتههای مختلف به دنبال صفکشی و انتظار حمایتهای مشوقی دولت باشند و همه چشمداشتی پایانناپذیر به سهم رانتشان داشته باشند، باید به دنبال شفافسازی و رقابتیکردن فضای کسب و کار باشند. در این مرحله و در این فضاست که توانایی رقابت موجب ایجاد شفافیت و توجه بیشتر به تولید باکیفیت میشود و تداوم این روند است که بنگاه اعتباری را باارزش و صادرکننده و تولیدکننده را بدون نیاز به مشوقهای دولتی برتر میکند. در فضای رقابتی است که همه فعالان اقتصادی براساس لیاقتها، دانش و داشتههایشان و شعور صادراتی و تجاری دست به انتخابهای بهتر و سازندهتر در عرصه اقتصادی میزنند و جزو برترینها در رشتههای خود میشوند.
این پرسش را باید از خودمان بارها بپرسیم مگر مسئولی به کمپانی مرسدس بنز لوح برتر داده است؟ خود نشان مرسدس بنز برترین نشان در دنیا و افتخار این شرکت به شمار میرود. در دنیا کسی برتر نامیده میشود که بدون برخورداری از رانت دولتی در شرایط شفاف رقابتی و آزاد فعالیت کند. فعالان اقتصادی اعم از تجار، صادرکنندگان، واردکنندگان، تولیدکنندگان، معدنکاران و صنعتگران باید به ذات خود برتر باشند و برتری خود را وابسته به اخذ مشوقها یا چشم انتظار مشوقهای دولت نکنند. فعالان اقتصادی که برتری خود را منوط به تشویقهای دولتی میکنند، قاعدتاً جایی در بازی برتری در صحنه رقابت ندارد؛ چرا که برتری در صحنه رقابت توسط مردم به تجار و فعالان اقتصادی با رویکرد به کالاها و خدمات ایجاد میشود؛ بنابراین صادرکنندگان به جای اینکه دنبال مشوقهای صادراتی باشند باید به دنبال بهبود فضای کسب و کار باشند. تولیدکنندگان به جای حمایتهای رانتی، شفافیت و فضای اقتصادی بازار را باید به عنوان یک مطالبه جدی موردنظر قرار دهند.
نظر شما